Άσκηση σε υπέρταση.

Η άσκηση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της πρόληψης, της θεραπείας και του ελέγχου της πίεσης. Οι πάσχοντες από αρτηριακή υπέρταση οφείλουν να ακολουθούν προγράμματα θεραπευτικής άσκησης. Το πρόγραμμα πρέπει να συνταγογραφείται από ειδικούς ιατρούς και να εξατομικεύεται ανάλογα με τον ασθενή.

Η άσκηση σε υπερτασικούς παρουσιάζει ιδιαιτερότητες λόγω της διαστολικής δυσλειτουργίας που είναι συχνή εξαιτίας της συνυπάρχουσας συνήθως καρδιακής υπερτροφίας, ισχαιμίας, και της μεγάλης ηλικίας που επηρεάζουν την καρδιακή λειτουργία και προκαλούν διαταραχές στις αιμοδυναμικές παραμέτρους καθώς και λόγω νευρο-ορμονικών και αγγειακών παραγόντων που μειώνουν την αντοχή των υπερτασικών στην κόπωση της άσκησης. Στο σχεδιασμό των προγραμμάτων πρέπει να λαμβάνονται επιπλέον υπόψη οι λειτουργικές δυνατότητες και οι συνοδές παθήσεις (π.χ. ορθοπαιδικά προβλήματα) των ασθενών.

Οι βασικές συστάσεις στους ασθενείς με υπέρταση αφορούν στην καθιέρωση συστηματικής φυσικής δραστηριότητας στον τρόπο ζωής και στον έλεγχο του σωματικού τους βάρους.

Όσον αφορά τις ασκήσεις οι ασκήσεις φόρτισης, δηλαδή οι αερόβιες ασκήσεις μεταφοράς βάρους (περπάτημα-δυναμική βάδιση, χορός, ποδήλατο, κολύμβηση) που γυμνάζουν μεγάλες μυικές ομάδες είναι οι σημαντικότερες. Άσκηση με ένταση στο 40-70% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας φαίνεται να μειώνει την αρτηριακή πίεση εξίσου ή και περισσότερο από εξάσκηση σε μεγαλύτερη ένταση. Η διάρκεια της άσκησης πρέπει να κυμαίνεται από 30-60 λεπτά και η συχνότητά της από 3-7 φορές την εβδομάδα. Ιδανική περίπτωση αποτελεί η καθημερινή αερόβια άσκηση, διότι κατά αυτό τον τρόπο ο υπερτασικός ασθενής αξιοποιεί τη μείωση της αρτηριακής πίεσης που ακολουθεί την άσκηση και που διαρκεί για πολλές ώρες. Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης (με αντιστάσεις) αποτελούν συμπλήρωμα των προγραμμάτων και είναι δευτερεύουσας σημασίας. Πρόκειται για ασκήσεις ενδυνάμωσης με μικρή αντίσταση της τάξης του 40% του βάρους της μέγιστης δύναμης, δηλαδή του βάρους που υποθετικά θα μπορούσε για παράδειγμα να σηκώσει ο ασθενής σε μια επανάληψη. Χρειάζεται από 1 σετ των 15 επαναλήψεων στις μεγάλες μυικές ομάδες.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως κατά την εκτέλεση των προγραμμάτων ιδιαίτερης προσοχής χρήζουν οι ακόλουθες οδηγίες:

Η αθλητική δραστηριότητα δεν πρέπει να ξεκινάει αν η συστολική πίεση ηρεμίας είναι μεγαλύτερη από 200 mmHg ή η διαστολική μεγαλύτερη από 110 mmHg.

Όσον αφορά την αλληλεπίδραση της άσκησης με τα φάρμακα που λαμβάνουν οι υπερτασικοί ασθενείς είναι γνωστό πως τα διουρητικά δυνητικά μπορούν να προκαλέσουν αρρυθμίες κατά την άσκηση, ενώ διαταράσσουν και τη θερμορύθμιση σε ζεστό περιβάλλον κάτι που προκαλούν και οι β-αναστολείς που επιπλέον μειώνουν τις λειτουργικές δυνατότητες κατά την άσκηση. Επίσης οι α-αναστολείς και οι αναστολείς των διαύλων ασβεστίου μπορεί να προκαλέσουν υπόταση μετά την άσκηση γι αυτό χρειάζεται να υπάρχει και περίοδος χαλάρωσης κατά το τέλος του προγράμματος της άσκησης.

Υπάρχουν και άλλοι <κίνδυνοι> που εξατομικεύονται ανάλογα με τις τιμές συστολικής και διαστολικής πίεσης του αθλούμενου. Τα ανωτέρω υποδηλώνουν πως η άσκηση ωφελεί τους υπερτασικούς, η πραγματοποίησή της όμως πρέπει να γίνεται με σωστό πλάνο και στηριζόμενη σε επιστημονικά κριτήρια, ώστε οι ασθενείς να μπορούν να αποκομίσουν οφέλη χωρίς περαιτέρω κινδύνους για την υγεία τους.