Κρεατίνη

Αρχές της δεκαετίας του 1990, οι αθλητικές κοινότητες ανά τον κόσμο μιλούσαν για ένα (θαυματουργό) αμινοξύ (την κρεατίνη) που βελτίωνε σημαντικά τις επιδόσεις αθλητών ταχυ-δυναμικών αγωνισμάτων (άλματα, ρίψεις, δρόμοι 100μ-200μ.400μ, ποδόσφαιρο, καλαθόσφαιρα κ.τ.λ.).

Οι εταιρείες συμπληρωμάτων διατροφής αντιλαμβανόμενες τα τεράστια οικονομικά κέρδη διαφήμισαν, παρήγαγαν και διέθεσαν το συγκεκριμένο προϊόν βασιζόμενες σε εμπειρικές κυρίως αναφορές και συμπεράσματα χορηγούμενων-επιδοτούμενων εργαστηρίων, παρά σε ανεξάρτητες και αδιάβλητες επιστημονικές έρευνες. Στα αρνητικά συγκαταλέγεται και το γεγονός ότι οι πωλήσεις ελάμβαναν χώρα όχι σε πιστοποιημένες πηγές (φαρμακεία, πτυχιούχους διατροφολόγους), αλλά σε αδαείς εμπόρους π.χ. (γυμναστήρια, ημιμαθείς προπονητές).

Έλεγχοι από οργανισμούς φαρμάκων διαφόρων κρατών απέδειξαν ότι πολλά προϊόντα κρεατίνης εκτός του ότι ήταν νοθευμένα, περιείχαν τοξικές και επικίνδυνες για τον ανθρώπινο οργανισμό ουσίες όπως εφεδρίνη.

Τα αποτελέσματα έγκυρων και αξιόπιστων μελετών έδειξαν ότι η λήψη 20γρ./24ωρο- (4 x 5γρ.) για 5-6 ημέρες και κατόπιν 3γρ./24ωρο για 30 ημέρες υψηλής ποιότητας κρεατίνης, μπορεί να βελτιώσει της μικρής διάρκειας 5″-30″ μέγιστες προσπάθειες σε ποσοστό 4-6%. Ταυτόχρονα όμως οι ίδιες έρευνες έδειξαν, ότι δεν αντιδρούν όλοι οι ανθρώπινοι οργανισμοί με την ίδια αποτελεσματικότητα στη χορήγηση κρεατίνης. Πιθανοί παράγοντες μπορεί να είναι η ποιότητα της διατροφής, ο τύπος των μυϊκών ινών, το φύλλο, η ηλικία και το επίπεδο προπονητικής επιβάρυνσης. Σε γενικές γραμμές η αποτελεσματικότερη αφομοίωση της κρεατίνης, συνοδεύεται από ταυτόχρονη κατανάλωση υδατανθράκων.

Συμπεράσματα

Κανένα συμπλήρωμα διατροφής δεν μπορεί να αντικαταστήσει μια υγιεινή, πλήρη και ισορροπημένη διατροφή. Το συγκεκριμένο προϊόν απευθύνεται κυρίως σε αθλητές, που υπόκεινται σε καθημερινή σχεδόν βάση, σε έντονες προπονητικές επιβαρύνσεις και όχι στον μετρίας φυσικής δραστηριότητας άνθρωπο. Επίσης μπορεί να φανεί χρήσιμο σε κλινικές καταστάσεις (ασθενείς με σοβαρούς μυο-σκελετικούς τραυματισμούς ή ηλικιωμένους με μυϊκή ατροφία).
Η βιοσύνθεση της κρεατίνης περιλαμβάνει τη παρουσία 3 αμινοξέων: αργινίνης, γλυκίνης και μεθιονίνης. (Προσαρμοσμένο από Stockler-Ipsiroglu, 2000).

Παρενέργειες

Ορισμένες έρευνες έδειξαν ότι η χρόνια λήψη κρεατίνης σε ποσότητες < 20γρ./24ωρο, μπορεί να προκαλέσουν διάρροια, γαστρο-εντερικές ενοχλήσεις και εμετό σε ορισμένα άτομα.

Υπάρχουν επίσης και αντικρουόμενες αναφορές για επιβάρυνση της νεφρικής λειτουργίας.

Βιβλιογραφία
1) Balsom, D.P., Soderland, K. and Ekblom, B. (1994). Creatine in humans with special reference to creatine supplementation. Sports Medicine, 18, 268-280.
2) Casey, Α., Constantin-Teodosiu, D., Howell, D., Hultman, E. and Greenhaff, P. (1996). Creatine ingestion favourably affects performance and muscle metabolism during maximal exercise in humans. American Journal of Physiology, 271, 31-37.
3) Green, Α., Simpson, E., Littlewood, J., MacDonald, I. and Greenhaff, P. (1996). Carbohydrate ingestion augments creatine retention during creatine feedings in humans. Acta Physiologica Scandinavica, 158, 195-202.
4) Harris, R., Soderland, K., and Hultman, E. (1992). Elevation of creatine in resting and exercised muscle of normal subjects by creatine supplementation. Clinical Science, 83, 367-374.
5) Stockler-Ipsiroglu, S. (2000). Creatine: From basic science to clinical application. Edited by P. Paoletti, A. Poli and A.S. Jackson. Kluwer Academic Publishers. 59-62.
6) Vandenberghe, K., Goris, M., Van Hecke, P., Van Leemputte, M., Vangerven, L., and Hespel, P. (1997). Long-term creatine intake is beneficial to muscle performance during resistance training. Journal of Applied Physiology, 83, 2055-2063.