Λάτρεις της καθιστικής ζωής και όχι της άσκησης οι Έλληνες
Λιγότερο από δύο ώρες την εβδομάδα ασκείται το 90% των Ελλήνων, οι οποίοι φαίνεται να έχουν παραδοθεί στις συνήθειες της καθιστικής ζωής παραμελώντας την υγεία τους και διατρέχοντας σοβαρό κίνδυνο παχυσαρκίας και εκδήλωσης διαβήτη.
Οι συνέπειες της έλλειψης σωματικής δραστηριότητας και ισορροπημένης διατροφής καταγράφονται στην σύγχρονη επιδημιολογική μελέτη με τίτλο «Association of physical activity and sedentary lifestyle patterns with obesity and cardiometabolic comorbidities in Greek adults: Data from the National Epidemiological Survey», που πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, του τμήματος Διατροφής και Διαιτολογίας των ΤΕΙ Θεσσαλονίκης και του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης , ερευνώντας τη σχέση μεταξύ της φυσικής δραστηριότητας και της καθιστικής ζωής με το υπερβάλλον βάρος, την παχυσαρκία, την κοιλιακή παχυσαρκία και τα συνοδά καρδιαγγειακά νοσήματα.
Την αυξητική συχνότητα της παχυσαρκίας στην Ελλάδα της κρίσης υπογράμμισε και η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας (ΕΙΕΠ) με αφορμή την Εβδομάδα Παχυσαρκίας, την οποία διοργάνωσε από 19 έως 26 Οκτωβρίου . Στόχος της ΕΙΕΠ είναι να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς η παχυσαρκία εξελίσσεται σε μείζονα απειλή για την ατομική και τη δημόσια υγεία, ενισχυόμενη από την οικονομική δυσπραγία των τελευταίων ετών.
Τα ευρήματα των επιστημόνων θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ανησυχητικά καθώς σε δείγμα 17.887 ανδρών και γυναικών, ηλικίας 20-70 ετών σε ολόκληρη την Ελλάδα, το 37% των ερωτηθέντων απάντησε ότι περπατά λιγότερο από 2 ώρες την εβδομάδα. Μεταξύ των αιτιών καταγράφονται τόσο η καθιστική ζωή, αφού το 37,9% των συμμετεχόντων ανέφερε ότι παρακολουθεί τηλεόραση για περισσότερες από 16 ώρες την εβδομάδα, όσο και η καθιστική εργασία, με το 20,5% των ερωτηθέντων να απαντά ότι κάνει δουλειά γραφείου για περισσότερες από 14 ώρες την εβδομάδα.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν επίσης πως τα γονίδια μπορούν να αποτελέσουν προγνωστικούς παράγοντες για την παχυσαρκία. Ωστόσο, το περιβάλλον επιδρά ισχυρά στη φαινοτυπική έκφραση των γονιδίων. Συνεπώς, τα άτομα με γενετική προδιάθεση να αναπτύξουν παχυσαρκία γίνονται παχύσαρκα μόνο όταν ακολουθούν έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής, που συμπεριλαμβάνει την ανθυγιεινή διατροφή ή/και τη σωματική αδράνεια.
Όπως αναφέρεται στη μελέτη, η ενεργειακή δαπάνη της τάξης των 2000 θερμίδων την εβδομάδα φαίνεται πως μπορεί να συμβάλλει στη μακροζωία και να αποτελέσει μια «ασπίδα» προστασίας ενάντια στην καρδιαγγειακή νόσο.
Όμως, η χειρονακτική εργασία έχει εκλείψει και ως αποτέλεσμα η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων ακολουθεί έναν καθιστικό τρόπο ζωής. Από τον κανόνα αυτόν δεν ξεφεύγει ούτε η Ελλάδα, καθώς τις τελευταίες δεκαετίες έχει σημειωθεί μία δραματική μετάβαση από τη χειρωνακτική εργασία στη δουλειά γραφείου. Όπως αναφέρεται στη μελέτη, το 50% των Ελλήνων που ζουν στο νομό Αττικής ήταν σωματικά αδρανείς, με τους άνδρες να είναι περισσότερο ενεργοί σε σχέση με τις γυναίκες.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι το ζητούμενο είναι ένα αρνητικό ενεργειακό ισοζύγιο, δηλαδή η πρόσληψη θερμίδων να είναι χαμηλότερη της ενεργειακής δαπάνης του σώματος. Η σωματική δραστηριότητα οδηγεί σε αρνητικό ενεργειακό ισοζύγιο, καθώς αυξάνει τις ενεργειακές δαπάνες και πιο συγκεκριμένα την «καύση» του λίπους. Μάλιστα, σημειώνουν ότι εκτός από την πρόληψη της παχυσαρκίας, η άσκηση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη των παραγόντων καρδιομεταβολικού κινδύνου όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η δυσλιπιδαιμία και η αρτηριακή πίεση και, όπως έχει κατ’ επανάληψη αποδειχθεί, της καρδιαγγειακής νόσου.